🔥 मेहनत (कष्ट)🔥

🔥 मेहनत (कष्ट)🔥
जगातील सर्वात मौल्यवान रत्न म्हणजे मेहनत हे होय.माणूस जन्माला येताना आपल्या शरीराचे स्वतंत्र अवयव घेऊन जन्माला येत असतो.त्या अवयवांना स्वतः च्या श्रमांतून किंवा त्यांच्या कष्टातून कसा आकार देण्यासाठी प्रयत्न करील तसा त्या अवयवांना आकार प्राप्त होत असतो.
जे जीवनात अनेक प्रकारची मेहनत घेऊन प्रगत्तीचे शिखर गाठण्यासाठी अहोरात्र प्रयत्न करीत आहेत.जो करणार नाही,तो आळशी प्रवृत्तीने विकासाच्या दृष्टीने दुबळा बनतो.त्याचे शरीर शारिरीक दृष्ट्या कमकुवत बनून आजारांना बळी पडत जाते .जो प्रयत्न वादी होऊन धडपडतो त्यालाच जीवनात यशस्वी होण्याच्या मार्ग सापडतो.यासाठी कठीण परिश्रम करण्याची मानसिक तयारी असली पाहिजे
जी व्यक्ती जीवनात वेगवेगळ्या प्रकारची कारणं सांगून शारीरिक श्रम किंवा कष्ट करण्यापासून पळवाटा शोधत असतो आणि दुसऱ्यांच्या श्रमावर निवांत बसून ऐसआरामात जीवन जगण्यासाठी प्रयत्न करीत असतो . त्याला जीवनात मेहनतीचं महत्त्व कधीचं कळालेलं नसतं.
संकटाची पुंगी वाजू लागली असता
विचारांची नागिण डोलू लागते. जीवनात उद्भवणारी परिस्थिती माणसाला घडवित असते. आणि बिघडवत पण असते.माणसांचे मानसिक स्वास्थ्य व्यवस्थित नसेल आणि चांगल्या मिंत्राची संगत लाभलेली नसेल तर वाईट मित्रांच्या संगतीचे दुष्परिणाम भ़ोगावे लागत असतात.तेंव्हा चांगल्या मित्रांची संगत करावी.
जन्मदात्या पालकांनी आपल्या मुलांच्यावर स्वतः च्या आवडीनिवडी त्लादूनयेत. मुलांचे जडणघडण करताना त्याची कोणत्या क्षेत्रात आवड आहे,हे लक्षात घेऊन त्यांच्या आवडीच्या प्रोत्साहन द्यावे लागेल.
तरच तो त्याच्या आवडत्या क्षेत्रात उल्लेखनीय कामगिरी करुन स्वःताची प्रगती करेल.
मुलं मोठी झाल्यावर घरच्या काही जबाबदाऱ्या त्यांच्यावर सोपवाव्यात म्हणजे त्यांना व्यवहार ज्ञान येऊन कौटुंबिक जबाबदारीची जाणीव होईल.सतत त्यांना हिडीस पिडीस करत वागायला लागलो तर आपल्यात दुरावा निर्माण होऊन कौटुंबिक समस्या निर्माण होऊन अनेक प्रसंग उद्भवले जातात.
काही पालक मुलांच्या जडणघडणीत लक्ष देण्यापेक्षा पैसा आणि सोनं, संपत्ती मिळविण्यात जास्त लक्ष केंद्रित करतात. अंत्यंत काटकसर करून कंजूसपणाने जीवन जगण्यासाठी प्रयत्न करीत असतात.
बाह्य जगाचा किंवा मुलांच्या जडणघडणीमध्ये किंवा मुलांच्या आवडी निवडीचा प्रामुख्याने विचार केला पाहिजे तो केला जात नाही.
केवळ संपत्ती मिळविण्यातच धन्यता मानत असतात पैसा संपत्ती मिळवित असतांना सामाजिक बांधिलकीची जाणीव ठेवून व्यवहाराशी सांगड घालता आली पाहिजे. पैसा, किंवा संपती म्हणजे सर्वस्व नाही. माणूस जन्माला येताना मोकळाच येतो.आणि जातानाही मोकळाच जातो.मागे शिल्लक राहते ते आयुष्यात केलेलं कार्य बाह्य जगात वावरताना व्यवहाराशी सांगड घालता आली पाहिजे. ती जर येत नसेल तर समाजापासून आपण घंबाजूला फेकला जातो. नंतर अनेक प्रसंगांचा सामना करावा लागतो.
मुलं मोठी झाल्यावर ती मिळवती असोत या नसोत त्यांची लग्न करावी लागतात.लग्न झाल्यावर साहजिकच त्यांना मुलं होतात.त्यांच्या पालन
पोषणाची कौटूंबिक जबाबदारी संपूर्णपणे पालकांच्या वर पडत असते.त्याच्यावरुनही वादविवाद सूरु होतात.वेळप्रसंगी सुन म्हणून घरी आणलेल्या मुलगीला कांहीं ठिकाणीं शिवीगाळ करून तिला त्रास दिला जातो.हे योग्य नाही.
तिला आपणच पसंत करुन आपल्या घरी वाजतगाजत मिरवणूक काढून आणलेली असते. म्हणून ती आपल्या घरी आलेली असते.तिला मुलगीचा दर्जा देऊन तशी वागणूक द्या. बघा ती त्या प्रमाणे वागेल ना!.आपल्याला पण मुली असतात यांचंही थोड भान ठेवून वागावे.आपण आपल्या मुलांना सर्व दृष्टीने सक्षम घडवले नाही यात दोष कोणाचा?यांचेही स्वतः आत्मपरीक्षण करण्याची आवश्यकता आहे.
वेळप्रसंगी कांहीं पालक मुलग्याला आणि सुनेला घरातून बाहेर काढतात.यामुळे घराच्या तमाशाला सुरूवात होते.संधीची वाट पाहत बसलेल्या संधीसाधू विरोधकांना एक मेकांत आग लावून घर पेटवायची आयती संधी उपलब्ध करून दिली जाते.याचाही पुरेपूर विचार करून वागणं अंत्यंत गरजेचे आहे.

जो आयुष्यात कष्टविना थांबला तो कायमचाच संपला. जो धडपडला त्यालाच जीवनात यशस्वी होण्याचा मार्ग सापडला. म्हणतात ना नेहमी प्रयत्नांच्या वेलीवरच यशाची फुले उमलत असतात.
जीवनात यश अपयश हे त्याच्या मेहनतीवर अवलंबून असते.
जगात कष्टा शिवाय कांही मिळत नाही.
जीवनात यशस्वी होऊन यशाचे शिखर गाठायचे असेल तर आळस, अज्ञान, आणि अंधश्रद्धा हे तीन माणसाचे खरे. शत्रू आहेत.यांच्यापासून नेहमी सावध राहिले पाहिजे.नाहीतर हे माणसांचे संपूर्ण आयुष्य उद्ध्वस्त होते.
जीवनात क़ोणतेही काम किंवा कोणतेही कार्यक्षेत्र असूदे ते करत असताना कोणत्याही प्रकारचा कमीपणा मानू नये.आणि लाज बाळगू नये.जो काबाडकष्ट करण्याची लाज बाळगतो तो जीवनात कधीच यशस्वी होत नाही.
जीवनात कोणतेही वाईट कृत्य करताना आवश्यक लाज बाळगली पाहिजे. कष्ट करण्यात नको.कारण माणसाला परिस्थिती घडविते.
सध्या एकुलत्या एक मुलांचे संगोपन किंवा जडणघडण करताना त्याचा आती फाजील लाड केले जातात,योग्य तेवढाच करावा.त्याला जीवनात यशस्वी होण्यासाठी श्रमाचे महत्त्व समजावून सांगितले पाहिजे.ते कधीचं समजून दिले जात नाही. त्याचे गरजेपेक्षा जास्त फाजील लाड पुरवून वाढविल्याने त्याचा आत्मविश्वासात ढासळत जाऊन कमकुवतपणा येतो. नंतर तो जीवनात यशस्वी होण्यासाठी प्रयत्नांच्या मार्गाने वाटचाल कधीच करीत नाही.
त्याला त्याच्या जीवनात सर्व सुखसोयी बिनकष्टाच्या उपलब्ध झाल्याने आळशी बणून परिस्थितीची त्याला जाणीव होत नसते.त्यामुळे तो जिवनांत नेहमी विविध मार्गांनी पळवाट शोधण्याचा प्रयत्न करीत असतो .
काही पालकांना स्वताच्या पैसांचा किंवा संपत्तीचा अती माज आलेला असतो श्रीमंतीची नशा चढलेली असते.
आमच्याकडे अमाप पैसा आणि संपत्ती आहे. तो आयुष्यभर बसून खाल्लातरी त्याला संपता संपणार नाही.अशी चुकीची भ्रामक कल्पना निदर्शनास येते. कुटुंबातील काही पालकांची मानसिकता सध्या पहावयास मिळते. अश्या विचारामुळे मुलांच आयुष्य उद्ध्वस्त करायला पालकच जबाबदार असू शकतात.
अनेकमार्गानी साठवून ठेवलेली संपत्ती आणि साठवून ठेवलेला पाण्याचा साठा फार काळ टिकत नाही.
पावसाळ्यात नदी ,नाले पाण्यानी काठोकाठ भरून वाहत असतात. परंतू तीच नदी उन्हाळ्यात कोरडी पडलेली असते. एक ना एक दिवस पाणी संपून जाते.जींवनरुपी झर्यातून पाण्याचा झरा नेहमी पाझरत असेल तरच ते पाणी आयुष्यभर पुरते.

निसर्गामध्ये गुलाबाचे फुल काट्या कुट्यांच्या वेदना सहन करून जन्माला येते. म्हणूनचं त्याला स्वतःचेच आकर्षक सौंदर्य आणि सुगंध प्राप्त झालेला असतो.
कमळाचे फूल दलदलीच्या चिखलात जन्माला येते. म्हणूनचं ते स्वतःच्या सौंदर्याने सर्वांना मोहित करून टाकते. परिस्थितीला टक्कर देणारी व्यक्तीच कष्टातून यशाचं जीवन फुलविते.
गादीवर बसवून फाजील लाड पुरवून वाढविलेल्या मुलांचा मानसिक दृष्ट्या कमकुवतपण येऊन तो कधीच जीवनात यशस्वी होण्यासाठी श्रम करण्याच्या मार्गाने वाटचाल करीत नाही. त्याची त्याला जबाबदारीची जाणीव करून दिली जात नाही.कष्ट न करता अनेक मार्गांनी किंवा संबंधित नातेवाईकांच्या खर्चासाठी उपलब्ध झाल्याने त्यांना श्रमाचे किंवा पैसाचे महत्त्व कधीचं समजत नाही.त्याचे सर्वस्वी जीवन उद्ध्वस्त करायला त्यांचें रक्त संबंधीत नातेवाईक कारणीभूत असू शकतात.
परिस्थितीने गरीब कुटुंबातील मुलं प्रयत्नाच्या जोरावर मेहनतीने अभ्यास करून स्पर्धा परिक्षेत घवघवीत संपादन करून जीवनात यशस्वी झाली आहेत.कांही मुलं त्यांच्या आवडीच्या क्षेत्रात उल्लेखनीय कामगिरी करून गगणं भरारी घेतलेली आहेत.

पैसेवाल्याची मुलं पैशाच्था जोरावर पदव्या विकत घेऊन घरी बसलेली दिसून येतात. त्या पदवीचा उपयोग फक्त लग्न जमविताना सांगण्यासाठीच
केला जातो आहे. .
सध्याच्या मुलांना बिनकष्टाचे सर्व सुखसोयी उपलब्ध झाल्यामुळे ती आळशी होऊन आयत खाऊ आणि मसोबाचा भाऊ, आयुष्यभर नेहमी रडत राहू अशी परिस्थिती सरास होत चालेली आहे.

बाळ्याचं नशीबचं फुटकं
गळ्यात आलं लोटकं!
गलिबोळात फिरतय बाटकं!
तुंक लावायची करतंय नाटकं!

संध्याकाळी घरी डुलत येतं !
फुकटचे मिळेल ते खातं!
जागा मिळेल तिथे झोपतं!
कोणी नशिबाला दोष देतं!
शटवाईनं नशिबच लिहिलं म्हणतं!

नशीब हे स्वतःच्या मेहनतीवर किंवा हिम्मतीने घडवायचं असतं.
स्वतः च्या मनगटावर अवलंबून असतं
.
निसर्गातील रोपांना कायम आधारासाठी काठीचा टेकू देत राहिला तर ती वृक्षांची रोपे येणाऱ्या वादळ वार्यात ताठपणाने स्वावलंबी होऊन जीवन जगू शकत नाहीत.तसेच रोपांना उन्हाळ्यात पावसाळ्यात नेहमी पाणी घालून संगोपन करत असाल तर त्या रोपांची मुळे मातीत खोलवर रूजत नाहीत.वरच्यावरच मिळणारं पाणी शोषून घेत असतात. पाणी घालायचं एकदमच बंद केला तर ती स्वावलंबी होऊन जीवन जगू शकत नाहीत.पाणी घालायचं थांबवले की रोपं सुकून जातात.जमिनीत मुळ्या खोलवर रुजे पर्यंतचं पाणी घालून रोपांची संगोपन करायचे असते.त्याच प्रमाण मुलांचे संगोपन करत असताना हीच खबरदारीची दक्षता घ्यावी लागते.तरच तो स्वावलंबी जीवन जगू शकतील
त्याला कष्टातून स्वावलंबी जीवन जगण्यासाठी पात्रता निर्माण करायची असेल तर त्याला मेहनत करण्या पासून दुबळे बनवू नका.
तरच तो जीवनात येणार्या परिस्थितीवर मात करून यशस्वी जीवन जगण्यासाठी कुठेच कमी पडणार नाही. याची दक्षता घ्यावी लागते.

अनुभवातूनच नेहमी ज्ञानाचा जन्म होत असतो .
त्याला स्वतः च्या अनुभवातूनच बद्दल करण्यासाठी त्याच्यावर व्यक्तीगत जबाबदारी संपवावी लागेल.
जीवनात मुलांना स्वावलंबी जीवन जगता येण्यासाठी त्यांना मेहनतीचे महत्त्व समजावून देणे गरजेचे आहे. माणसाला यशस्वी होण्यासाठी त्याची परिस्थिती त्याला कारणीभूत असते.
जीवनात येणाऱ्या संकटांवर मात करून कष्टाचे जीवन आनंदाने स्वावलंबी होऊन जगता आले पाहिजे.
जो पर्यंत त्याला दृसर्यांच्या कडून बिनकष्टाची मिळणारी आर्थिक मदत थांबविणार नाही तोपर्यंत त्याला कष्टाचे महत्त्व कळणार नाही.माणूस हा सवयीचा नेहमी गुलाम बनत जातोय
तसेच त्याला मेहनत केल्या शिवाय स्वावलंबी जीवनातील महत्व समजणार नाही.

आयुष्यातील सर्वोत्तम साथीदार म्हणजे आपला धैर्य किंवा आत्मविश्वास हा होय.
पैसाच्या किंवा संपत्तीच्या मागे न लागता त्यांच्यावर चांगले संस्कार करून स्वावलंबी बनवून स्वकर्तृत्वावर जीवन जगणारे देशाचे आदर्श नागरिक घडविण्यासाठी संपत्तीची शिदोरी देण्यापेक्षा विवेकवादी वैचारिक शिदोरी देण्याचा सातत्याने प्रयत्न करत रहावे..
ज्यांना आयुष्यात पावलोपावली संघर्षमय जीवनाच्या परीक्षेतून यश संपादन करावे लागते आहे .त्यालाच जीवनाचं खरं महत्त्व समजलेलं आहे.

सध्याच्या पिढीला जीवनात येणाऱ्या प्रसंगाना सामोरे जावून परिपूर्ण घडविण्यासाठी आवश्यक ते प्रयत्न करणे गरजेचे आहे.
तरच! तुम्हांला तुमचं उर्वरित आयुष्य समाधानकारक आनंदाने जीवन जगात येईल.!
आपलं आयुष्य संपलेलं असतं.तेंव्हा
मुलांच्या आनंदातच आपला आनंद समजून आनंदी समाधानकारक जीवन जगावे 🙏🙏

आयु.देशमुख पी.आर.
9921111955 ‌‌