अंधश्रद्धा आणि बौद्ध धर्म: तथागत गौतम बुद्धांची शिकवण आणि तिचा अंधश्रद्धांवर प्रहार
तथागत गौतम बुद्धांनी आपली शिकवण माणसाच्या विचारांवर, विवेकबुद्धीवर आणि सत्य शोधण्याच्या क्षमतेवर आधारित ठेवली होती. त्यांनी कधीही अंधश्रद्धा, अघोरी प्रथा किंवा चुकीच्या परंपरांचा आधार घेतला नाही. बुद्धांचे धम्म म्हणजेच बौद्ध धर्म, हा तर्क, विचार आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोनावर आधारलेला आहे.
आजही काहीजण गळ्यात काळ्या दोऱ्याची पेटी, कंबरेला दोरा किंवा एका पायात काळा दोरा बांधून त्याला अघोरी शक्ती किंवा चमत्काराशी जोडून पाहतात. ही प्रवृत्ती बुद्धांच्या शिकवणीला पूर्णपणे विरोधाभासी आहे. बुद्धांनी स्पष्ट सांगितले आहे की, “कोणत्याही अंधश्रद्धा, चमत्कार किंवा अघोरी विचारांवर विश्वास ठेवून मुक्ती मिळणार नाही, तर आपल्या कृत्यांमुळे आणि सत्य जाणण्याच्या प्रयत्नांमुळे मुक्ती मिळेल.”
बौद्ध धर्मातील अंधश्रद्धेचा तिरस्कार
1. बुद्धांची शिकवण:बुद्धांनी “अप्प दीपो भव” म्हणजे स्वतःच आपले दीप होऊन, सत्याचा प्रकाश शोधा, असे म्हटले आहे. त्यांनी बाह्य वस्तूंवर किंवा कर्मकांडांवर अवलंबून राहण्यास स्पष्ट नकार दिला आहे.
2. अंधश्रद्धा आणि अनिष्ट परिणाम:
बौद्ध धर्म हे विचारांवर आधारित असून, अंधश्रद्धा ही समाजातील विषमता, शोषण आणि अज्ञान वाढवते. अशा अंधश्रद्धांचा प्रचार बौद्ध धर्माच्या तत्वांशी विसंगत आहे.
3. धर्माचे शुद्धीकरण:
ज्या लोकांनी अंधश्रद्धांवर विश्वास ठेवून बौद्ध धर्माचा भाग होण्याचा दावा केला, त्यांना हे समजावले पाहिजे की त्यांची वागणूक धम्माच्या तत्त्वांशी सुसंगत नाही.
बौद्ध समाजाला काय करायला हवे?
• प्रबोधन: अशा अंधश्रद्धांविरोधात लोकांमध्ये जागृती करणे आणि त्यांना गौतम बुद्धांच्या खऱ्या शिकवणीबद्दल समजावणे.
• शिकवणीचा प्रचार: बुद्धांच्या उपदेशांचे मूळ स्वरूप लोकांपर्यंत पोहोचवणे.
• सुधारणेचा आग्रह: जे लोक अजूनही अंधश्रद्धांना चिकटून राहतात, त्यांनी आपली विचारसरणी बदलून बौद्ध धर्माचा खरा अर्थ आत्मसात करावा.निष्कर्ष
अंधश्रद्धा बौद्ध धर्माशी पूर्णपणे विसंगत आहे. बुद्धांनी समाजाला विवेक, तर्क आणि सत्याच्या मार्गावर चालण्याचा संदेश दिला आहे. म्हणूनच, ज्या लोकांमध्ये अजूनही अंधश्रद्धेचा प्रभाव आहे, त्यांनी बौद्ध धर्माचे खरे तत्व आत्मसात करून आपले विचार बदलावेत. अंधश्रद्धांना थारा न देणे म्हणजेच बौद्ध धर्माचा सन्मान राखणे होय.
प्रशांत खंदारे
